Άλλη μια 25η Μαρτίου έφτασε, με όλη την Ελλάδα να γιορτάζει την Ελληνική Επανάσταση και να τιμά τους ανθρώπους που αγωνίστηκαν για την ελευθερία. Αναμφισβήτητα, πρόκειται για μια σπουδαία εθνική εορτή και για ένα σημαντικό και καθοριστικό ιστορικό γεγονός. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με κάθε μεγάλο ιστορικό γεγονός, έχουν προκύψει ορισμένες μυθοπλαστικές αφηγήσεις οι οποίες, αν και ιστορικά ανακριβείς, έχουν καθιερωθεί ως αλήθειες στη συλλογική μας μνήμη και συνείδηση.
Η αλήθεια είναι πως οι ιστορικοί μύθοι και οι παρανοήσεις διαδίδονται διαρκώς και είναι τόσο βαθιά εδραιωμένοι που μοιάζουν να αποτελούν μέρος της εθνικής μας ταυτότητας, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας ως έθνος. Μάλιστα, αν σκεφτούμε πως ενισχύουν συχνά την εθνική μας υπερηφάνεια, καθίσταται αρκετά άβολο και δυσάρεστο να τους αμφισβητήσουμε και να αποδεχτούμε πως δεν πρόκειται παρά μόνο για μύθους. Μήπως, όμως, ήρθε η ώρα να δούμε με μια περισσότερο κριτική ματιά την ιστορία μας;
Και επειδή αυτό φυσικά δεν είναι κάτι που είμαστε σε θέση να κάνουμε χωρίς τις απαραίτητες γνώσεις, η έγκυρη ενημέρωση μέσα από τεκμηριωμένες πηγές είναι πάντα το καλύτερο σημείο εκκίνησης. Σε αυτό το πλαίσιο και με αφορμή τη σημερινή ημέρα, ένα ενδιαφέρον βιβλίο που θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να μας βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση είναι το βιβλίο «Μύθοι, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της ελληνικής ιστορίας» του Σταύρου Παναγιωτίδη, διδάκτορα ιστορίας. Ένα βιβλίο στο οποίο ο συγγραφέας μας προσκαλεί να αποδομήσουμε αρκετά διαδεδομένους μύθους της ελληνικής ιστορίας – μεταξύ των οποίων και αρκετούς μύθους για την ελληνική επανάσταση – και να ενημερωθούμε για «γεγονότα που όλοι γνωρίζουμε, αλλά ποτέ δε συνέβησαν».
Είναι τόσο τραγικό τελικά να παραδεχτούμε πως πολλά από αυτά που πιστεύουμε δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα; Τι κι αν δεν υπήρξε ποτέ το Κρυφό Σχολειό ή ο Χορός του Ζαλόγγου; Η αναγνώριση των επικρατούντων μύθων, άλλωστε, δε μειώνει την αξία της Ελληνικής Επανάστασης ούτε άλλων σημαντικών ιστορικών γεγονότων αλλά, αντίθετα, μας επιτρέπει να αντιληφθούμε και να κατανοήσουμε βαθύτερα την ιστορία μας.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Δηλαδή, οι Σπαρτιάτες δεν πετούσαν παιδιά στον Καιάδα; Ο Μέγας Αλέξανδρος δεν έκοψε τον Γόρδιο Δεσμό; Θα μας πείτε και ότι δεν λάτρευαν όλοι οι Βυζαντινοί τον τελευταίο τους αυτοκράτορα; Δεν σχεδίασε την Αγία Σοφία μια μέλισσα; Ούτε το Κρυφό Σχολειό υπήρξε ποτέ; Ούτε ο χορός του Ζαλόγγου; Ούτε για τους εμφυλίους της Επανάστασης ευθύνεται η διχόνοια των Ελλήνων; Τα αγγλικά δάνεια τελικά βοήθησαν την Επανάσταση; Δεν δημιούργησε το ΙΚΑ ο Μεταξάς; Δεν αφορίστηκε ποτέ ο Καζαντζάκης; Το γαρίφαλο του Μπελογιάννη δεν ήταν κόκκινο; Το σαμποτάζ του Έβρου δεν έγινε με ζάχαρη στα ρεζερβουάρ των τανκς; Αλήθεια, ούτε ο Τσόρτσιλ είπε πως «οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες»; Ούτε ο Θεοδωράκης μάς κάλεσε να επιλέξουμε «Καραμανλής ή τανκς»; Δεν έγραψε ο Ρίτσος για τα τανκς που «χορεύουν στους δρόμους της Πράγας»; Ούτε ο Ανδρέας Παπανδρέου είπε πρώτος πως «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» ούτε ανοιγόκλεισε το «χρονοντούλαπο της Ιστορίας»; Σε λίγο θα μας πείτε ότι ο Καποδίστριας δεν έκανε τεχνάσματα για να μάθουμε να τρώμε πατάτες, ότι ο Αϊνστάιν δεν έκλεψε τη θεωρία της σχετικότητας από τον Καραθεοδωρή και ότι ούτε χάσαμε για μία ψήφο την ευκαιρία να μιλάνε ελληνικά οι Αμερικάνοι. Μα γιατί μισείτε τόσο πολύ τους μύθους μας; Μικρές αφηγήσεις, για μεγάλες παρεξηγήσεις.
Κι αν το πρώτο βιβλίο σου κεντρίσει το ενδιαφέρον, τότε ακόμα περισσότερους μύθους της ελληνικής ιστορίας θα βρεις στο δεύτερο βιβλίο «Μύθοι, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της ελληνικής ιστορίας 2» με «ακόμα μερικές μικρές αφηγήσεις για γεγονότα που όλοι γνωρίζουμε, αλλά ποτέ δε συνέβησαν». Και, γιατί όχι, ίσως αυτό να αποτελέσει ένα έναυσμα για περισσότερη αναζήτηση και διάβασμα, πάντα μέσα από έγκυρες και τεκμηριωμένες πηγές. Μπορεί, άλλωστε, το μάθημα της ιστορίας στο σχολείο – συνυφασμένο με την αποστήθιση – να αποτέλεσε τον εφιάλτη πολλών, η πραγματική, όμως, γνώση της ιστορίας και η κριτική ματιά πάνω σε αυτή αποτελεί κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρον.
